Spis treści Artykuł originalny « Poprzedni artykul Nastepny artykul »

Pionierzy esperanckiego językoznawstwa komputerowego

Pioniroj de esperanta komputila lingvistiko

Orignał w języku EsperantoMaszynowe tłumaczenie na język polski

Komputila lingvistiko ekestis preskaŭ samtempe kun apero de unuaj komputiloj. Esperanto ekzistas jam pli longe ol informatiko. Do interese estus scii, kiam informadikistoj unue ekinteresiĝis pri Esperanto. Mi lastatempe trovis interesan ftp-servilon kun kelkaj maljunaj dosieroj sur: ftp://ftp.stack.nl/pub/esperanto.
Tre interesa estas dosiero translator
kiu enhavas la tradukan programon esperanto-angla.
La programo estas skribita en jaro 1994-1995 de Jui-Yuan Fred Hsu!
Mi pensas, ke la projekto estas lanĉita sur univestitato Cornell. La projekto jam estis sur la GPL permesilo.
Mi trarigardis dosierojn de tiu projekto. Kvankam la aŭtoro skribis en dokumentaro, ke la projekto ne atingis la planitajn celojn, la projekto estis en tre progresinta stato. Interesa estis la tekniko.
La projekto uzas du programajn lingvojn: Lisp kaj C++. La sintaksa analizilo estas skribita en Lispo surbaze de libro: Natural Language Understanding de James Allen. La dosierujo enhavas la kompletan “chart parser” analizilon de James Allen. Do la tekniko estas tre progresinta. Mi trovis ankaŭ anglan vortaron kun pli ol 30000 vortoj. La libro de Allen kvankam iom maljuna estas rekomendinda kaj mi tuj komencis legi ĝin.

Demandinde estus, kiom da tiaj projektoj kuŝas ie sur forgesitaj diskoj aŭ serviloj. Eble antaŭ la tempo, kiam oni publikigis programojn en la reto. Kiom da horoj programistoj kreis tiajn programojn. Aŭtoroj certe delonge forgesis pri Esperanto, sed datoj ekzistas.

Sur sama servilo mi ankaŭ retrovis aliajn maljunajn programojn. Unu de ili estis programita por sistemo Amiga, kiun mi uzis antaŭ 12 jaroj.

Aliaj projektoj

Mi trovis en reto aliaj projektoj, kiuj temas pri esperanto:

Aliaj novaj programoj

Mi ricevis leteron de Eckhard Stoll, kiu estas aŭtoro de alia traduka programo ecoso. La programo povas laŭ baza maniero traduki de esperanta lingvo al germana lingvo. Kvankam ambaŭ projektoj ekzistas sufiĉe longo. Ni ambaŭ ne sciis pri la projekto de la alia.

Językoznawstwo komputerowe powstało nieomal jednocześnie z pojawieniem się pierwszych komputerów. Esperanto istnieje już dłużej aniżeli informatyka. Więc interesująco byłoby wiedzieć, kiedy informatycy po pierwsze {ekinteresiĝis} o Esperanto. Ostatnio znalazłem interesujący {ftp-servilon} z kilkoma starymi plikami na: ftp://ftp.stack.nl/pub/esperanto.
Bardzo interesujący jest plik translator
kto mieści program tłumaczeniowy {esperanto-angla}.
Program jest napisany w roku 1994-1995 od {Jui-Yuan} Freda Hsu!
Myślę, że projekt jest uruchomiony na {univestitato} Cornell. Projekt już był na GPL licencją.
Przejrzałem pliki tego projektu. Aczkolwiek autor pisał w dokumentacji, że projekt nie osiągnął zaplanowanych celów, projekt był w bardzo wcześniej robiącym postępy stanie. Interesująca była technika.
Projekt użytkuje dwa języki programowe: Lisp i C + +. Syntaktyczny analizator jest napisany w {Lispo} na bazie książki: Natural Language Understanding od Jamesu Allen. Folder mieści kompletny “chart parser” analizatora Jamesu Allen. Więc technika robi postępy bardzo. Znalazłem także angielski słownik z więcej aniżeli 30000 słowami. Książka Allen aczkolwiek trochę stary jestem godny polecenia i natychmiast zacząłem odtwarzać jego.

Godnie pytania byłoby, ile takich projektów leży gdzieś na zapomnianych płytach albo komputerach usługowych. Przypuszczalnie przed czasem, kiedy opublikowano programy w sieci. Ile godziny programiści stworzyli takie programy. Autorzy z pewnością od dawna zapomnieli o Esperanto, lecz daty istnieją.

Na takim samym komputerze usługowym także odnalazłem inne stare programy. Jeden od nich było wcześniej programowany dla systemu {Amiga}, który użytkowałem przed 12 latami.

Inne projekty

Znalazłem w sieci inne projekty, które dotyczą esperanto:

Inne nowe programy

Otrzymywałem list Eckhardu Stoll, którym jest autor innego programu tłumaczeniowego {ecoso}. Program może według kluczowy sposób tłumaczyć od esperanckiego języka do niemieckiego języka. Aczkolwiek obydwa projekty istnieją dosyć długość. My obydwóch nie wiedzieliśmy o projekcie innego.

Artukuł został przetłumaczony w pełni maszynowo przez wolny program Esperantilo
Adres kontaktowy:
mail@xdobry.de